خداحافظی با محیط کامندی ویندوز ؛ سیستم عامل داس بازنشسته شد

شرکت مایکروسافت قدرت، محبوبیت و نفوذ خود در دنیای تکنولوژی را طی یک شب به دست نیاورده و این دستاورد را مدیون سال‌ها تلاش بی‌وقفه در دنیای نرم افزار است. نوشتن یک سیستم عامل به عنوان زیربنای نرم افزاری یک سیستم کامپیوتری که برنامه‌های آن به صورت نامحدود قابل توسعه باشند، کار ساده‌ای نیست و توانایی انجام همین کار نفوذ سیستم عامل مایکروسافت به تمامی خانه‌ها و ادارات در سراسر دنیا را سبب شده است. اگرچه همه مایکروسافت را با نام ویندوز می‌شناسند، اما این سیستم عاملی نیست که در ابتدای راه توسط غول نرم افزاری دنیا عرضه شد. مایکروسافت داس که اغلب به صورت ام‌اس داس (MS DOS –> Microsoft Disk Operating System) شناخته می‌شود، آغازگر راه شرکتی کوچک برای تسخیر دنیای نرم افزار بوده است. اگر تاکنون با این نام ناآشنا بوده‌ و یا قدر آن را ندانسته‌اید، دیگر کار از کار گذشته، چرا که زمان بازنشستگی سیستم عامل داس فرا رسیده است.

فرارسیدن زمان بازنشستگی سیستم عامل داس مایکروسافت

مایکروسافت پیش از اینکه مجموعه نرم افزارهای اداری و کاربردی آفیس (Office) و حتی ویندوز (Windows) را داشته باشد، با سیستم عاملی با نام ام‌اس داس دست و پنجه نرم می‌کرد. ام‌اس داس یک سیستم عامل تحت خط فرمان بود (محیط کامندی) بود، از همین رو کاربر برای پیش‌بردن کارهای خود توسط کامپیوتر از طریق این واسط نرم افزاری، محبور به حفظ دستورات متنی مختلف و در ادامه تایپ‌کردن تمامی آن‌ها بود. در واقع خبری از محیطی ساده و راحت پنجره‌ای نبوده و حتی ساده‌ترین کار اعم از نمایش لیستی از فایل‌ها نیازمند ارسال دستورات متنی بود. در نظر داشته باشید این محیط هنوز نیز در ویندوز وجود داشته و توسط برخی کاربران مورد استفاده قرار می‌گیرد، هر چند بازنشستگی سیستم عامل داس به این کاربرد پایان خواهد داد.

طی 36 سال گذشته تمامی سیستم عامل‌های دارای رابط کاربری گرافیکی مایکروسافت، از ویندوز ان‌تی (Windows NT) گرفته تا آخرین نسخه ویندوز با شماره 10 (Windows 10)، همچنان راهی برای دسترسی به این خط فرمان متنی ام‌اس داس ارائه می‌کردند. دلیل این امر ناممکن‌بودن اجرای برخی دستورات مخصوصا در ویندوزهای سرور توسط رابط گرافیکی و همچنین حرفه‌ای به نظر رسیدن این رابط کاربری کامند لاین بوده است، محیطی که مشاهده آن در نظر اول چیزی درباره هک و نفوذ را در ذهن کاربران تداعی می‌کند.

Windows NT 4.0

ماه گذشته، مایکروسافت به آرامی صفحه سیاه محبوب و معروف MS DOS را در آخرین ورژن ویندوز 10 بازنشسته کرد. گفتنی است این نسخه از ویندوز 10 در انجمن توسعه‌دهندگان مایکروسافت که با نام خودمانی‌های ویندوز (Windows Insiders) شناخته می‌شود، عرضه شد تا خبر بازنشستگی سیستم عامل داس ابتدا به سمع و نظر کاربران داخل شرکت برسد.

البته قرار نیست تا دوست‌داران حرفه‌ای‌بودن از داشتن محیطی متنی برای صدور فرمان‌ در ویندوز بی‌بهره مانده و به این وسیله زمینه مهاجرت بیش از پیش توسعه‌دهندگان به سمت لینوکس فراهم شود. در واقع محیط کامند لاین قدیمی جای خود را به یک تکنولوژی با نام پاورشل (PowerShell) خواهد داد. پاورشل تکنولوژی مایکروسافت برای نوشتن اسکریپت‌ است که امسال دهمین سال تولد خود را جشن گرفت. این اتفاق به این معنی است که پاورشل یک تکنولوژی از راه رسیده و تازه نیست و مخصوصا در چند سری پیشین ویندوز سرور، شاهد استفاده از آن توسط متخصصان شبکه بوده‌ایم. گفتنی است بازنشستگی سیستم عامل داس به معنی مرگ کامل محیط متنی ارسال فرمان MS DOS به یک‌باره نیست. پاورشل رفته رفته به قدری کاربردی خواهد شد تا هیچ کاربری نامی از محیط سیاه کامند لاین پیشین به خاطر نیاورد.

داستانی کوتاه درباره مایکروسافت داس

تاریخچه MS DOS از قسمتی افسانه‌ای و قسمتی رازگونه متشکل شده، اما تنها چیزی که به طور واضح درباره آن مشخص است، متولدشدن توسط بیل گیتس (Bill Gate) و همچنین دیگر موسس مایکروسافت یعنی پائول الن (Paul Allen) است. آی‌بی‌ام (IBM) به عنوان غول بی‌رقیب دنیای دیجیتال در آن زمان، در حال ساخت دستگاه جدیدی به عنوان یک کامپیوتر شخصی با استفاده از یک چیپست جدید و بسیار سریع بود، از همین رو به یک سیستم عامل نیاز مبرم داشت.

این شرکت به فردی که در آن زمان به ایجاد سیستم عامل برای کامپیوترهای کوچک معروف بود، مراجعه کرد. از آنجایی که این شخص یک خلبان بوده و در زمان مراجعه بیرون از شهر در حال پرواز بود، این قرار ملاقات هرگز اتفاق نیفتاد. شواهد دیگری بر این باورند این فرد بالاخره در زمانی دیگر با دفتر IBM ملاقات کرد، اما بر سر قیمت با یکدیگر به توافق نرسیدند.

آ‌بی‌ام همچنین تصمیم داشت تا تمامی نرم افزار دستگاه جدید را خود به تنهایی ایجاد نکند، از همین رو به یک شرکت کوچک با نام مایکروسافت مراجعه کرد تا در یک زبان برنامه نویسی با نام بیسیک (BASIC) با یکدیگر همکاری کنند. گفتنی است مایکروسافت به خاطر همین زبان، نام و نشانی برای خود دست و پا کرده بود. حین گفتگو با آی‌بی‌ام، بیل گیتس به مشکل این شرکت درباره سیستم عامل واقف شد، از همین رو به بیرون رفته و یکی برای خود خریداری کرد! وی در ادامه فرد سازنده این سیستم عامل را استخدام کرد تا با کار و تلاش آن را به MS DOS تبدیل کند.

در واقع نسخه اصلی DOS توسط یک شرکت کوچک در سیاتل به منظور کارهای آزمایشگاهی ایجاد شده بود، اما طبق وعده مایکروسافت برای ایجاد یک سیستم عامل برای دستگاه آی‌بی‌ام، خریداری شده و با توسعه به نام این شرکت ثبت شد. این آغاز راه بیل گیتس برای منفجرکردن صنعت ساخت کامپیوتر در آن زمان بود تا رفته رفته این فرد را تبدیل به ثروتمند‌ترین مرد روی کره زمین کند.